Như chúng tôi đã phản ánh trong các bản tin trước, thời gian gần đây, đã có một số trang trại sản xuất nông nghiệp, nhưng kết hợp kinh doanh “cơ sở lưu trú du lịch” theo mô hình “khu du lịch trải nghiệm nông thôn – farmstay“. Nếu đó là các dự án tuân thủ theo đúng các quy định của pháp luật, thì mô hình này có đóng góp nhất định cho du lịch địa phương. Tuy nhiên, nhiều dự án trên thị trường có hiện tượng phân lô đất nông nghiệp, đất rừng thành các farmstay trái phép, gây lo ngại về sự biến tướng của mô hình này.
Một số tổ chức, cá nhân tự ý phân lô đất nông nghiệp, đất rừng để xây dựng trái phép các cơ sở lưu trú du lịch và bán, huy động vốn trái phép các lô farmstay cho các nhà đầu tư thứ cấp.
Trong vài năm gần đây, đã có một số trang trại sản xuất nông nghiệp kết hợp kinh doanh cơ sở lưu trú du lịch theo mô hình khu du lịch trải nghiệm nông thôn, được gọi với cái tên farmstay nở rộ.
Lo ngại phân lô đất nông nghiệp, đất rừng thành farmstay trái phép
Lỗ hổng pháp lý, quản lý địa phương
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), nếu là dự án khu du lịch trải nghiệm nông thôn – farmstay được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và hoạt động kinh doanh du lịch, thì là điều bình thường.
Tuy nhiên, theo ông Châu, đáng lo ngại là tình trạng các tổ chức, cá nhân tự ý phân lô đất nông nghiệp, đất rừng để xây dựng trái phép các farmstay. Nếu farmstay chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt dự án, chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất thành đất thương mại, dịch vụ như trên thì cần phải được chấn chỉnh, xử lý kịp thời.
“Đặc biệt, cần phải kiên quyết ngăn chặn, xử lý các trường hợp tổ chức, cá nhân tự ý phân lô đất nông nghiệp, đất rừng để xây dựng trái phép các cơ sở lưu trú du lịch và bán, huy động vốn trái phép các lô farmstay cho các nhà đầu tư thứ cấp” – ông Châu góp ý.
Nguyên nhân phát triển tự phát loại hình farmstay, ông Châu chỉ ra rằng có thể bắt nguồn từ văn bản dưới Luật Đất đai. Theo quy định của Luật Đất đai thì chỉ cho phép tách thửa đối với đất ở nông thôn và đất ở đô thị.
Thế nhưng, quy định tại Nghị định 01/2017 của Chính phủ lại cho phép tách thửa đối với từng loại đất, theo đó UBND cấp tỉnh quy định diện tích tối thiểu được phép tách thửa đối với từng loại đất cho phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.
Theo HoREA, các quy định trên không phù hợp với Điều 143 và Điều 144 Luật Đất đai, vì đã cho phép tách thửa đối với cả các loại đất không phải là đất ở, có thể làm gia tăng tình trạng phân lô bán nền tràn lan, hoặc tách thửa đất nông nghiệp, đất rừng… khó kiểm soát.
Ngoài ra, HoREA cho rằng có thể từ việc buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương đối với loại hình kinh doanh farmstay của một số doanh nghiệp trên địa bàn.
Cần kiểm soát chặt việc tách thửa
Về vấn đề trên, ông Châu cho biết HoREA đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị Chính phủ chỉ đạo thực hiện nghiêm quy định tại Điều 143 và Điều 144 Luật Đất đai, chỉ cho phép tách thửa đối với đất ở nông thôn và đất ở đô thị, không cho phép tách thửa đối với các loại đất không phải đất ở.
Đối với các loại đất khác xen cài trong khu vực đô thị, điểm dân cư nông thôn mà người sử dụng đất có nhu cầu tách thửa để làm nhà ở, thì theo HoREA, trước hết phải lập thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất thành đất ở, rồi sau đó mới thực hiện thủ tục tách thửa đất ở theo quy định.
“Các doanh nghiệp muốn chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, đất rừng thành đất thương mại, dịch vụ, để thực hiện các dự án đầu tư, kể cả dự án farmstay thì phải lập dự án đầu tư theo đúng quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về kinh doanh bất động sản, pháp luật về du lịch. Dự án phải phù hợp với quy hoạch và phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét chấp thuận” – ông Châu nói.
HoREA cũng kiến nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần xem xét đề xuất bổ sung loại cơ sở lưu trú du lịch mới là farmstay vào Luật Du lịch để thống nhất quản lý đối với loại hình farmstay.
QUANG HUY Video clip theo VTV24